Collectie en informatie
Collectiebeleid
Collectiebeleid
Musea bewaren een enorme diversiteit aan collecties, van aquarellen tot mammoeten, van potscherven tot aardappelrooimachines. We bewaren deze collecties niet voor niets: we maken ze toegankelijk voor publiek, en we zorgen ervoor dat ook volgende generaties zich aan de hand van deze objecten een beeld kunnen vormen van het verleden. Maar we kunnen niet alles bewaren. Hoe zorg je voor een goede keuze? Hier vind je een stappenplan voor het maken en vastleggen van die keuzes (collectieplan) en standaardprocedures voor verwerving en afstoting.
Het onderwerp herkomstonderzoek vind je op de pagina onderzoek.
Downloads en literatuurtips
Het is voor veel musea herkenbaar: we krijgen te veel collectie in onze musea. Depots raken overvol, gangpaden verstopt, het ontbreekt je aan mensen en middelen om goed voor alle voorwerpen te zorgen. En je vraagt je ook af of je wel alles moet bewaren. Dit niet omdat je nieuwe aanwinsten niet goed doordacht zijn aangeschaft, maar omdat je met een erfenis uit het museale verleden zit. Een erfenis verzameld in een tijd met een andere visie op wat bewaard moest worden. Hieronder allerlei tips om je collectie goed te (onder)houden!
Handreiking voor het schrijven van een collectieplan
Een collectieplan is een onmisbaar hulpmiddel bij het collectiebeheer. Het biedt inzicht in de collectie en geeft structuur en duidelijkheid bij het ontwikkelen van het collectiebeleid. Deze uitgave helpt je bij het opstellen van een collectieplan. Hierin lees je hoe je het beleid rondom het verzamelen en afstoten kunt opstellen en vastleggen. In gedrukte vorm bij RCE te bestellen.
Een collectieplan schrijven? Dat doe je zo!
RCE/FARO/Museumvereniging/Vlaamse gemeenschapscommissie, 2021
Wat te doen wanneer je nieuwe collecties krijgt aangeboden?
En dan staat er ineens iemand bij de balie met een doos, en nog meer in de auto: “We ruimden de zolder van onze overleden moeder op, en die had nog …. uit de tijd van haar ouders bewaard”. De gevers en schenkers verkeren vaak in de veronderstelling dat het museum met zulke giften enorm in z’n nopjes is. En in sommige gevallen is dat ook zo. Maar hoe bepaal je wat je wel en niet wilt aannemen, en hoe instrueer je je vrijwilligers aan de balie, die deze vragen krijgen, en de collega’s van de collectie ontzettend behulpzaam kunnen zijn in dit soort gevallen, mits ze weten hoe te handelen? Daartoe stelden de provinciale erfgoedhuizen van Limburg, Friesland en Zuid-Holland een factsheet op.
Erfgoed Brabant biedt informatie aan particulieren die een schenking willen doen. De onderstaande pagina vormt een mooi startpunt voor particulieren die niet weten waar ze moeten beginnen met zoeken naar de juiste plaats voor hun schenking.
Op de museale weegschaal: collectiewaardering in zes stappen
Wie bepaalt de waarde van de collectie, als de ‘expert’ anno nu niet meer gezien wordt als de enige autoriteit? Hoe waardeer je een object of een collectie als er geen vaststaande, objectieve meetbare waarde is? Hoe zorg je voor voldoende maatschappelijk draagvlak voor erfgoed in een tijd waarin de culturele sector onder druk staat? Op de museale weegschaal is een methodiek om in zes stappen waarde aan museale objecten en (deel)collecties toe te kennen. Een praktisch toepasbaar instrument, aan de praktijk getoetst voor toepassing in jouw eigen museum.
RCE, mei 2013
Instructiefilm voorbereiding op collectiewaardering
Waarderen van erfgoed in de metaverse
Born-digital erfgoed loopt een hoog risico om snel te verdwijnen. Om te voorkomen dat born-digital erfgoed verdwijnt is het van belang dat erfgoedinstellingen op tijd beginnen met de waardering van dit potentiële erfgoed. Nadat het gewaardeerd wordt kan het namelijk opgenomen worden in een collectie. Daardoor kan het beter beschermd worden tegen verdwijning. Het waarderen van born-digital erfgoed is momenteel zeer relevant met de opkomst van de metaverse. In de metaverse wordt nu volop geëxperimenteerd door erfgoedinstellingen, kunstenaars en (Big) Tech bedrijven met nieuwe technologieën. Maar hoe waardeer je born-digital erfgoed in de metaverse? Gelden daar dezelfde criteria voor als bij analoog erfgoed? Of zijn daar andere criteria voor nodig? Het artikel Waarderen van potentieel born-digital erfgoed in de metaverse geeft antwoord op deze vragen en legt uit hoe erfgoedinstellingen het verzamelen van potentieel erfgoed in de metaverse kunnen aanpakken.
Waarderen van potentieel born-digital erfgoed in de metaverse
Lieve Baetens, 2023
Leidraad Afstoten van Museale Objecten
NMV 2023
Afstotingsdatabase
Bulkafstoting in musea
Het is voor veel musea herkenbaar: we krijgen te veel collectie in onze musea. Depots raken overvol, gangpaden verstopt, het ontbreekt je aan mensen en middelen om goed voor alle voorwerpen te zorgen. En je vraagt je ook af of je wel alles moet bewaren. Dit niet omdat je nieuwe aanwinsten niet goed doordacht zijn aangeschaft, maar omdat je met een erfenis uit het museale verleden zit. Een erfenis verzameld in een tijd met een andere visie op wat bewaard moest worden. In deze publicatie wordt ingegaan op de bulkafstoting: herbestemming van objecten met een lage erfgoedwaarde. Uit de pilot met twaalf deelnemende musea worden resultaten en best practices met je gedeeld, zodat je het eindelijk ook durft aan te pakken, dat overvolle depot. Het is in gedrukte vorm in de webwinkel te bestellen.
LCM en HKL, 2014
Advies Bulkafstoting Ethische Codecommissie voor Musea
Het LCM heeft de Ethische Codecommissie voor Musea advies gevraagd inzake de afstoting van voorwerpen met een lage erfgoedwaarde waarvan niet of onvoldoende duidelijk is hoe het museum deze heeft verworven (‘bulk’). Een aantal musea heeft grote groepen voorwerpen in de collectie met een lage erfgoedwaarde, die zij zouden willen afstoten. Maar omdat niet of onvoldoende duidelijk is hoe zij deze voorwerpen hebben verworven en dus ook niet met voldoende zekerheid kan worden vastgesteld of zij wel eigenaar van deze voorwerpen zijn, is dit volgens de LAMO niet toegestaan. Ben je een van die musea? Lees dan meer in het onderstaande advies.
ECM, 2013
Spectrum 5.0
Hoe beheren en documenteren musea hun collecties? En hoe houden ze die informatie up-to-date? Dat doen ze met SPECTRUM. Dé handleiding voor hoe je een collectie beheert, documenteert en actualiseert. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en de FARO vertaalde SPECTRUM, zodat het voor Nederland en België de relevante wet- en regelgeving bevat.
Cursusaanbod
Veel provinciale erfgoedhuizen en museumconsulenten geven trainingen en cursussen op diverse gebieden. Raadpleeg voor het actuele overzicht in jouw provincie de cursuspagina.
Neem contact op met een adviseur
De consulenten van het LCM helpen je graag persoonlijk verder. Afhankelijk van de provincie waar je je bevindt vaak zelfs op kosten van de provincie! Neem contact op met uw dichtstbijzijnde consulent over de mogelijkheden.
