Collectie en informatie
Museumklimaat
Niet te warm, niet te koud
In musea bewaren we voorwerpen voor de eeuwigheid of in ieder geval zo lang mogelijk. Maar alles is onderhevig aan verval, dat is een natuurlijk proces. In musea proberen we dat proces te vertragen en de levensduur van de ons toevertrouwde objecten te verlengen. Die zorg voor de omgeving en de aandacht voor de omgevingsfactoren van de collectie noemen we conserverende handelingen. Deze handelingen kunnen onder andere bestaan uit het reguleren van het binnenklimaat door beheersapparatuur, het weren van insecten en schimmels en het verlichten van de voorwerpen met de juiste lichtsterkte.
Ben je op zoek naar informatie over het veilig hanteren en bewaren van voorwerpen? Kijk dan op de pagina Preventieve conservering.
Downloads en literatuurtips
Maken van een behoudsplan
Het behoudsplan is bedoeld als een praktisch meerjarenplan voor behoudszaken in de breedste zin van het woord. Als basis worden metingen en gegevens gebruikt. Deze gegevens zijn terug te vinden in verschillende onderdelen van het plan. In hoofdstuk 1 staat algemene informatie, hoofdstuk 2 gaat over preventieve conservering: hierbij gaat het om gegevens en metingen van de omgevingsomstandigheden en van de organisatie in je museum van behoud in het algemeen, hoofdstuk 3 gaat over het opstellen van een behoudsplan voor ruimte/ behoudsplan depot: hierin zijn metingen en gegevens te vinden van een bepaalde ruimte. De gegevens uit deze onderdelen worden bijeengebracht in een lijst van actiepunten. Het behoudsplan is bedoeld als werkplan voor behoud en beheer in het museum en kan gebruikt worden om het behoudsbeleid in de toekomst vast te leggen. Het plan is ‘nooit af’ en kan meegroeien met de mogelijkheden, problemen en wensen van het museum.
Erfgoed Gelderland, 2016
Binnenklimaat
Een optimaal binnenklimaat is voor collecties in musea en depots van groot belang. Normen, ideeën en techniek veranderen met de tijd. Om te zorgen dat collectiebeheerders deze nieuwe inzichten optimaal kunnen gebruiken ontwikkelde de RCE het model ‘Klimaatbeheer in 9 stappen’.
Onderstaande publicatie van RCE over binnenklimaat is een praktisch hulpmiddel bij het vaststellen van de gewenste klimatologische condities voor een optimaal behoud van collecties én het comfort van mensen.
Binnenklimaat in monumentale woonhuizen
Het binnenklimaat in een monument is belangrijk in twee opzichten: voor het comfort van de bewoners en het behoud van gebouw en interieur. Een brochure van de RCE geeft uitleg en praktische tips.
Dataloggers
Een datalogger meet de temperatuur en relatieve luchtvochtigheid in een ruimte. De meeste collectiebeheerders willen dataloggers gebruiken om het binnenklimaat te controleren. Van de meetresultaten willen zij kunnen aflezen of hun collectie onder verantwoorde omstandigheden getoond of bewaard wordt. Maar iedere ruimte en iedere collectie is weer anders en niet alle dataloggers zijn gelijk. Op de website van Faro lees je hoe je de juiste meetapparatuur kiest.
Erfgoedwijzer
Op de website erfgoedwijzer vind je een aanbod van relevante expertise, up-to-date informatie en praktische tips voor een verantwoorde bewaring van erfgoed in depot. Mooi werk van onze Vlaamse collega’s!
Verantwoorde verlichting
Licht kan verbleking, verkleuring en verzwakking van gevoelige materialen veroorzaken. Schade door straling is cumulatief en onomkeerbaar: elke dosis voegt een beetje blijvende schade toe. Dit is te beperken door te kiezen voor de juiste verlichting en een goed onderbouwd lichtbeleid op te stellen. Op de website van de RCE en Faro is een en ander op een rij gezet.
Plaagdieren beheersing
Geïntegreerde beheersing en liefst ook bestrijding van plaagdieren in een museum is de praktijk van het monitoren van ongedierte en het bijhouden van milieu-informatie m.b.t. ongediertebestrijding. Het omvat de methoden om schade door ongedierte te voorkomen aan collecties en cultureel erfgoed. Museumplagen komen in veel verschillende vormen: insecten, mijten, knaagdieren, vleermuizen, vogels en schimmels. Het detecteren, bestrijden en monitoren van ongedierte kan in een apart plan beschreven worden.
Erfgoedpartners, 2021
Detectie van insecten
Insectenvallen zijn bedoeld om vast te stellen welke soorten insecten er in een ruimte aanwezig zijn en om een indicatie te geven van de hoeveelheid en de plaats waar ze zich in de ruimte bevinden. Door kleefvallen te plaatsen kan die informatie verzameld worden, zodat er tijdig maatregelen kunnen worden genomen tegen verdere aantasting. De val werkt dus indicatief, het is geen bestrijdingsmiddel voor aanwezige insecten, maar een detectiemiddel. De plakvallen zijn te bestellen via Labshop.
Gelders Erfgoed, 2010
Pluis in huis
Deze publicatie gaat over schimmels en vooral over het voorkomen ervan. Schimmels bestrijd je het beste door een geïntegreerde bestrijding die uit vijf stappen bestaat die logisch op elkaar volgen: voorkomen, blokkeren, detecteren, beperken en bestrijden. Hoe je die vijf stappen in jouw museum uit kunt voeren lees je hier.
ICN, 1999
Risicomanagement
Risicomanagement helpt erfgoedbeheerders om op een effectieve en efficiënte manier om te gaan met risico’s. Risicobeheer is geen project met een begin- en einddatum. Elke verandering in de organisatie kan een nieuw risico introduceren. Bijvoorbeeld een tentoonstelling, evenement of een nieuwe organisatorische of bouwkundige maatregel. Als erfgoedbeheerder moet je steeds in de gaten houden of je nog op de juiste manier met risico’s omgaat. En of veiligheidsmaatregelen nog voldoen aan de gestelde eisen. Op de website van de RCE vind je informatie over risicomanagement. En neem vooral ook een kijkje op de site van onze Vlaamse collega’s over schadefactoren.
Museummaterialen
Je vind op onze pagina Webwinkel een overzicht van leveranciers met materialen voor het conserveren, restaureren en bewaren van de museale collectie.
Cursusaanbod
Veel provinciale erfgoedhuizen en museumconsulenten geven trainingen en cursussen op diverse gebieden. Bij de contactgegevens van de provinciale museumconsulenten vind je ook het cursusaanbod per provincie. Daarnaast wijzen we je graag op de pagina Verdieping op de site erfgoedvrijwilliger.
Neem contact op met een adviseur
De consulenten van het LCM helpen je graag persoonlijk verder. Afhankelijk van je provincie, vaak zelfs op kosten van de provincie! Neem contact op met uw dichtstbijzijnde consulent over de mogelijkheden.
Of zoek een leverancier
Ben je op zoek naar een bedrijf dat je kan helpen, kijk een op deze leveranciers pagina. Daar tref je betrouwbare bedrijven die gespecialiseerd zijn in musea en erfgoed.
