Waarderen, verzamelen, afstoten

Waarderen, verzamelen, afstoten

Collectiebeherende instellingen bewaren een enorme diversiteit aan collecties, van prenten tot medailles, van tegels tot merklappen. Door het bewaren van deze collecties maken we ze toegankelijk voor publiek, en we zorgen ervoor dat ook volgende generaties zich aan de hand van deze objecten een beeld kunnen vormen van het verleden. Maar we kunnen niet alles bewaren. Hoe zorg je voor een goede keuze? Hier vind je een stappenplan voor het maken en afwegen van die keuzes door middel van collectiewaardering en standaardprocedures voor verwerving en afstoting.

Downloads en literatuurtips

deanna-j-3GZlhROZIQg-unsplash

Op de museale weegschaal: collectiewaardering in zes stappen

Wie bepaalt de waarde van de collectie, als de ‘expert’ anno nu niet meer gezien wordt als de enige autoriteit? Hoe waardeer je een object of een collectie als er geen vaststaande, objectieve meetbare waarde is? Hoe zorg je voor voldoende maatschappelijk draagvlak voor erfgoed in een tijd waarin de culturele sector onder druk staat? Op de museale weegschaal is een methodiek om in zes stappen waarde aan museale objecten en (deel)collecties toe te kennen. Een praktisch toepasbaar instrument, aan de praktijk getoetst voor toepassing in jouw eigen museum.

Instructiefilm voorbereiding op collectiewaardering

Waarderen van erfgoed in de metaverse

Born-digital erfgoed loopt een hoog risico om snel te verdwijnen. Om te voorkomen dat born-digital erfgoed verdwijnt is het van belang dat erfgoedinstellingen op tijd beginnen met de waardering van dit potentiële erfgoed. Nadat het gewaardeerd wordt kan het namelijk opgenomen worden in een collectie. Daardoor kan het beter beschermd worden tegen verdwijning. Het waarderen van born-digital erfgoed is momenteel zeer relevant met de opkomst van de metaverse. In de metaverse wordt nu volop geëxperimenteerd door erfgoedinstellingen, kunstenaars en (Big) Tech bedrijven met nieuwe technologieën. Maar hoe waardeer je born-digital erfgoed in de metaverse? Gelden daar dezelfde criteria voor als bij analoog erfgoed? Of zijn daar andere criteria voor nodig? Het artikel Waarderen van potentieel born-digital erfgoed in de metaverse geeft antwoord op deze vragen en legt uit hoe erfgoedinstellingen het verzamelen van potentieel erfgoed in de metaverse kunnen aanpakken.

Wat te doen wanneer je nieuwe collecties krijgt aangeboden?

En dan staat er ineens iemand bij de balie met een doos, en nog meer in de auto: “We ruimden de zolder van onze overleden moeder op, en die had nog …. uit de tijd van haar ouders bewaard”. De gevers en schenkers verkeren vaak in de veronderstelling dat het museum met zulke giften enorm in z’n nopjes is. En in sommige gevallen is dat ook zo. Maar hoe bepaal je wat je wel en niet wilt aannemen, en hoe instrueer je je vrijwilligers aan de balie, die deze vragen krijgen, en de collega’s van de collectie ontzettend behulpzaam kunnen zijn in dit soort gevallen, mits ze weten hoe te handelen? Daartoe stelden de provinciale erfgoedhuizen van Limburg, Friesland en Zuid-Holland een factsheet op.

Informatie aan particulieren die willen schenken

Erfgoed Brabant biedt informatie aan particulieren die een schenking willen doen. De onderstaande pagina vormt een mooi startpunt voor particulieren die niet weten waar ze moeten beginnen met zoeken naar de juiste plaats voor hun schenking.

Voorbeeld schenkingsovereenkomst

Bij een schenking wordt een object in eigendom overgedragen door de eigenaar aan het museum. Dit document is een voorbeeld van een schenkingsovereenkomst die je kunt gebruiken bij schenking van objecten aan jouw museum.

Rondje_downloadpaars

Erfgoed Gelderland, 2017

Leidraad Afstoten van Museale Objecten

De Leidraad voor het Afstoten van Museale Objecten, kortweg LAMO, heeft een stevige plaats verworven in de praktijk van het collectiebeheer door musea. De leidraad is breed geaccepteerd als professionele norm bij het selecteren en afstoten van objecten uit museale collecties. Hier lees je alles over het afstoten van collectie(onderdelen) op een verantwoorde manier. Daarnaast is er een vereenvoudigde procedure toegevoegd. Alles daarover tref je op de website van de Museumvereniging.

Rondje_downloadpaars

NMV, 2023

Afstotingsdatabase

Herplaatsen is onderdeel van het proces van afstoting van objecten en dient zorgvuldig te gebeuren. Dit kan met behulp van de Leidraad voor het Afstoten van Museale Objecten. Eén van de richtlijnen uit de Leidraad is dat een museum onderzoekt of een af te stoten object herplaatst kan worden in een ander museum. Een museum kan hieraan voldoen door objecten kosteloos op de Afstotingsdatabase te plaatsen.

Bulkafstoting in musea

Het is voor veel musea herkenbaar: we krijgen te veel collectie in onze musea. Depots raken overvol, gangpaden verstopt, het ontbreekt je aan mensen en middelen om goed voor alle voorwerpen te zorgen. En je vraagt je ook af of je wel alles moet bewaren. Dit niet omdat je nieuwe aanwinsten niet goed doordacht zijn aangeschaft, maar omdat je met een erfenis uit het museale verleden zit. Een erfenis verzameld in een tijd met een andere visie op wat bewaard moest worden. In deze publicatie wordt ingegaan op de bulkafstoting: herbestemming van objecten met een lage erfgoedwaarde. Uit de pilot met twaalf deelnemende musea worden resultaten en best practices met je gedeeld, zodat je het eindelijk ook durft aan te pakken, dat overvolle depot. Deze is in gedrukte vorm te bestellen via Erfgoed Gelderland.

Rondje_downloadpaars

LCM en HKL, 2014

Advies Bulkafstoting Ethische Codecommissie voor Musea

Het LCM heeft de Ethische Codecommissie voor Musea advies gevraagd inzake de afstoting van voorwerpen met een lage erfgoedwaarde waarvan niet of onvoldoende duidelijk is hoe het museum deze heeft verworven (‘bulk’). Een aantal musea heeft grote groepen voorwerpen in de collectie met een lage erfgoedwaarde, die zij zouden willen afstoten. Maar omdat niet of onvoldoende duidelijk is hoe zij deze voorwerpen hebben verworven en dus ook niet met voldoende zekerheid kan worden vastgesteld of zij wel eigenaar van deze voorwerpen zijn, is dit volgens de LAMO niet toegestaan. Ben je een van die musea? Lees dan meer in het onderstaande advies.

Neem contact op met een adviseur

De consulenten van het LCM helpen je graag persoonlijk verder. Afhankelijk van de provincie waar je je bevindt vaak zelfs op kosten van de provincie! Neem contact op met uw dichtstbijzijnde consulent over de mogelijkheden.

Verder praten

LinkedIn
Hier vind je collega’s met wie je van gedachten kunt wisselen op het gebied van verzamelen en afstoten en Spectrum-N. LinkedIn groep Collectiewijzer.

Menu

Naar de inhoud springen