Publiek en presentatie
Toegankelijkheid
Open voor iedereen?
Het museum is een ‘instelling in dienst van de gemeenschap en haar ontwikkeling, toegankelijk voor het publiek’. Bij die toegankelijkheid komen echter verschillende zaken kijken. Want niet iedereen die een museum wil bezoeken, kan dat ook. Voor een groot aantal mensen is museumbezoek niet vanzelfsprekend, zoals voor mensen met een lichamelijke handicap. Daarnaast gaat toegankelijkheid ook over huisregels en bezoekvoorwaarden voor alle bezoekers.
Downloads en literatuurtips
Wegwijzer Diversiteit & Inclusie
Diversiteit en inclusie wordt door veel musea en erfgoedorganisaties omarmd. Hoe kun je jouw museum interessant maken voor een meer divers en meer inclusief publiek? Waar begin je dan als museum of erfgoedinstelling? Welke acties kun je uitzetten? En: hoe pak je dat aan? In deze wegwijzer vind je nuttige informatie over diversiteit, toegankelijkheid en inclusie. Ga er eens voor zitten en kijk welke tips en voorbeelden voor jouw organisatie bruikbaar zijn.
LCM, 2022
Museum open u
Nederland kent zo’n 3,5 miljoen mensen met een beperking. Vaak is een museumbezoek voor hen praktisch gezien een lastige aangelegenheid. Door de gastvrijheid van jouw museum ook voor deze mensen te vergroten grijp je een kans aan om niet alleen meer bezoekers te trekken maar word je letterlijk een museum voor iedereen.
In deze toolkit staat alles op een rij wat er gedaan kan worden om de toegankelijkheid van een museum voor mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking te verbeteren. Dit kan al met relatief eenvoudige, low-budget oplossingen. Aan de hand van een handige zelfscan-checklist en de inspirerende voorbeelden loods je jouw museum eenvoudig een gastvrije toekomst in.
Een gedrukte versie van de publicatie is te verkrijgen via de webshop van het Van Abbemuseum.
LCM, 2017
Openstellen voor iedereen, een voorbeeld:
Het Van Abbemuseum is toegankelijk voor iedereen die nieuwsgierig is, of je nu blind of slechtziend bent, doof of slechthorend. Zelfs als je niet in staat bent om zelf naar het museum te komen, komt het museum naar jou toe. Dit is een heel mooi voorbeeld van toegankelijkheid.
Het ervaren van het museum en de kunstwerken met alle zintuigen is niet alleen een meerwaarde voor doelgroepen met speciale behoeften, maar levert ook een bijzondere bijdrage aan de museumbeleving van iedere bezoeker.
Al sinds 2014 organiseert Het Van Abbe iedere maand terugkerende activiteiten voor diverse doelgroepen en zijn er verschillende aanpassingen gedaan om de toegankelijkheid van museum te verbeteren. Het Onbeperkt van Abbe programma blijft zich steeds verder ontwikkelen en verbeteren, altijd in nauwe samenwerking met de doelgroepen en belangenorganisaties.
OngeZIENe Rijkdom > visuele handicap en tóch een fijn museumbezoek
Personen met een visuele handicap hebben een even grote belangstelling voor het beleven, verwerken en genieten van een bezoek als het doorsnee publiek. Blinden en slechtzienden leven immers in een ziende wereld, die ze net zo goed willen kennen. In deze brochure staan veel initiatieven om jouw museum, tentoonstelling of erfgoedsite toegankelijk te maken voor blinden en slechtzienden, die ook een veel breder publiek ten goede komen. Diverse musea en experts delen hun ervaringen en kennis. Doe er je voordeel mee!
En Visio, het expertisecentrum voor slechtzienden en blinden, schreef een artikel over het bezoeken van musea door slechtziende en blinde mensen.
FARO-e.a., 2009
Een museum bezoeken als je zelf niet goed ziet
Visio, 2023
Spullen die harten vullen
Toolbox voor betekenisvolle activiteiten rondom culturele collecties voor mensen met dementie. Deze handleiding is geschreven voor culturele instellingen die programmering willen aanbieden voor mensen die leven met dementie. De handleiding onderstreept het belang van speciale aandacht voor deze doelgroep en biedt algemene richtlijnen met een aantal werkvormen, waarmee programmering kan worden vormgegeven. De handleiding bestaat uit twee delen. Deel I bevat praktische tips over de omgang met mensen met dementie bij een bezoek. Deel II gaat in op het belang van betekenisvolle activiteiten voor mensen die leven met dementie.
Toolbox voor betekenisvolle activiteiten rondom culturele collecties voor mensen met dementie. Deze handleiding is geschreven voor culturele instellingen die programmering willen aanbieden voor mensen die leven met dementie. De handleiding onderstreept het belang van speciale aandacht voor deze doelgroep en biedt algemene richtlijnen met een aantal werkvormen, waarmee programmering kan worden vormgegeven. De handleiding bestaat uit twee delen. Deel I bevat praktische tips over de omgang met mensen met dementie bij een bezoek. Deel II gaat in op het belang van betekenisvolle activiteiten voor mensen die leven met dementie.
Erfgoedhuis Zuid-Holland, 2018
Museum4all
Museum4all is een online museumgids van musea met speciale aandacht voor mensen die minder goed zien. Het doel is mensen te inspireren vaker een museum te bezoeken en musea te laten zien hoe je met eenvoudige aanpassingen de toegankelijkheid voor deze doelgroep kan verbeteren.
Toegankelijkheid zichtbaar op jouw website
Voor bezoekers in een rolstoel is het fijn als ze direct op jouw website kunnen zien of jouw gebouw toegankelijk is voor hen. Dit kun je aangeven door onderstaand icoon op je website te plaatsen en daarbij aan te geven of het museum in zijn geheel of delen toegankelijk is met aanvullende informatie, zoals of er een invalidentoilet aanwezig is. Het Stedelijk Museum Amsterdam is een goed voorbeeld van het communiceren van de toegankelijkheid op de website.
Bezoekvoorwaarden
Er zijn grote verschillen in de manier waarop musea huisregels toepassen. Bij de een mag je wel op de trap zitten en bij de ander sommeert een beveiligingsmedewerker dat je moet opstaan. ‘Waar staat dat dan?’ vraagt dan de assertieve bezoeker. Het antwoord is: in de bezoekvoorwaarden. Zo ligt formeel vast wat een bezoeker wel en niet mag doen. En dat is voor de bezoeker, maar vooral ook voor het personeel veel prettiger. De voorwaarden worden onder nummer gedeponeerd bij de plaatselijke Kamer van Koophandel of per griffie van de arrondissementsrechtbank waaronder het museum valt.
Model-bezoekwaarden
Museumvereniging, 2018
Museumbezoek tijdens de pandemie
Museumvereniging, Museumprotocol 26 juni 2021
Een gastvrij en toegankelijk archief
Cursusaanbod
Veel provinciale erfgoedhuizen en museumconsulenten geven trainingen en cursussen op diverse gebieden. Bij de contactgegevens van de provinciale museumconsulenten vind je ook het cursusaanbod per provincie. Daarnaast wijzen we je graag op de pagina Verdieping op de site erfgoedvrijwilliger.
Neem contact op met een adviseur
De consulenten van het LCM helpen je graag persoonlijk verder. Afhankelijk van de provincie waar je je bevindt vaak zelfs op kosten van de provincie! Neem contact op met de dichtstbijzijnde consulent over de mogelijkheden.
Of zoek een leverancier
Ben je op zoek naar een bedrijf dat je kan helpen, kijk een op deze leveranciers pagina. Daar tref je betrouwbare bedrijven die gespecialiseerd zijn in musea en erfgoed.
Verder praten
Voor het Stedelijk Museum Amsterdam en het Van Abbemuseum in Eindhoven geldt ook: inclusie is een proces waar we middenin zitten. Daarom werken zij samen met de sector en met partners die specialistische kennis en ervaring hebben. Zie voor meer informatie daarover de site van Studio i , die meehelpt een expertisecentrum te ontwikkelen tot een plek voor kennisvergaring, kennisdeling, onderzoek, innovatie en experiment, waar musea en andere culturele instellingen voor expertise omtrent toegankelijkheid en inclusie terechtkunnen. Het Mondriaan Fonds heeft subsidie verstrekt voor de oprichting van dit expertisecentrum.
